Węglowodany zawarte są w: słodyczach, ciastach, kruchych ciastkach, słodkim białym pieczywie, maśle orzechowym, krakersach, chrupkach ziemniaczanych, chipsach, słodkich płatkach śniadaniowych, owocach (świeżych i suszonych) oraz sokach owocowych, które często wzbogacane są dodatkowymi substancjami słodzącymi. Związki ten rozkładane są przez enzymy bakteryjne do monocukrów, które w metabolizmie bakteryjnym przyczyniają się do rozwoju próchnicy.
Największy wpływ na rozwój próchnicy ma częstotliwość spożywania produktów bogatych w cukry, szczególnie tych o lepkiej konsystencji (chrupki, płatki kukurydziane, cukierki typu toffi, lizaki). Substancje te utrzymują się dłużej na powierzchni zębów, co powoduje ich łatwiejsze przekształcenie w kwasy przez bakterie płytki nazębnej.
Wpływ odżywiania na ilość ubytków jest szczególnie istotny u małych dzieci. Poprzez odpowiednie sterowanie dietą dziecka, rodzic może wpłynąć na zwiększenie odporności na próchnicę, a także na nabranie odpowiednich nawyków żywieniowych.
W codziennej praktyce lekarskiej często spotykamy się z pytaniem: dlaczego, mimo regularnego mycia zębów, moje dziecko ma ubytki? Odpowiedź na to jest prosta — wszystko zależy od trybu żywienia dziecka! Nieodpowiednia, bogata w cukry dieta, może odgrywać znaczącą rolę w rozwoju próchnicy zębów. Produkty zawierające duże ilości węglowodanów, szczególnie węglowodanów prostych, takich jak glukoza i fruktoza, stają się pożywką dla bakterii zasiedlających jamę ustną, a także drobnoustrojów tworzących płytkę nazębną.
Przez mniej więcej pół godziny po jedzeniu, bakterie powodujące próchnicę wykorzystują węglowodany do produkcji kwasów. Obniża to poziom pH płytki nazębnej, sprzyja rozwojowi drobnoustrojów i prowadzi do próchnicy zębów, która w pierwszym etapie rozpoznawana jest jako odwapnienie szkliwa.